🌟 دیشب، دوم تا سوم مارس، مراسم اسکار تو سالن تئاتر «دالبی» لس‌آنجلس برگزار شد. 🎬 تو تاریخ اسکار، بارها آکادمی رو به بی‌دقتی متهم کردن؛ مثل همون ماجرای معروف پاکت اشتباه و «لا لا لند». با این حال، اسکار هنوز معتبرترین جایزه سینمایی دنیاست، ولی هر سال سوالای بیشتری درباره‌ش پیش میاد. 📊 آمارها هم نشون می‌دن طرفدارای سینما کمتر بهش اعتماد دارن: سال 2021، فقط 9.85 میلیون نفر مراسم رو دیدن، یعنی 58 درصد کمتر از 23.6 میلیون بیننده سال 2020. پس اسکار به چی متهمه و چرا دیگه مثل قبل نمی‌درخشه؟
🌍 نادیده گرفتن فیلم‌های ماندگار
🎥 تاریخ اسکار پره از فیلمایی که حقشونو نگرفتن. سال 1942، «همشهری کین» اورسن ولز فقط یه جایزه فیلمنامه غیراقتباسی برد؛ این فیلم که حالا شاهکار جهانیه، به «دره من چه سبز بود» باخت. این اتفاق تو دهه‌های بعد هم تکرار شد. سال 1981، «مردم معمولی» اسکار بهترین فیلم رو گرفت، ولی «گاو خشمگین» مارتین اسکورسیزی، یه درام ورزشی بی‌نظیر، کنار گذاشته شد. اسکورسیزی با کلی اثر ماندگار، سال‌ها از آکادمی تقدیر درست نگرفت. سال 1999، «شکسپیر عاشق» غیرمنتظره بهترین فیلم شد و آثاری مثل «نجات سرباز رایان» و «خط باریک قرمز» جا موندن. 📊 این تصمیم کلی انتقاد به دنبال داشت و خیلیا به بی‌طرفی رای‌دهنده‌های آکادمی شک کردن. بعضیا می‌گن کمپین‌های بازاریابی و سیاست تو انتخابا اثر داره. آکادمی معمولاً ژانرها و موضوعات خاصی رو ترجیح می‌ده و پروژه‌های نوآور و جسور که بعداً کلاسیک می‌شن رو نادیده می‌گیره. هرچند تو سال‌های اخیر سعی کردن اینو عوض کنن، ولی اسکار هنوز همون جایزه همیشگیه.
🌍 سیاسی‌شدن جایزه اسکار
🎥 تاریخ اسکار پره از وقتایی که سیاست از هنر پیشی گرفته. سال 1953، «بزرگ‌ترین نمایش روی زمین» سسیل بی. دمیل جایزه اصلی رو برد؛ این درام سیرکی نقدای معمولی داشت. خیلیا انتخابش رو به حمایت آدولف زوکر و حال‌وهوای محافظه‌کار هالیوود تو جنگ سرد ربط می‌دن، وقتی هالیوود می‌خواست وفاداریش به دولت رو نشون بده. فیلمایی که از موضوعات حساس دوری می‌کردن، شانس بیشتری داشتن. ⚡ این اثر سیاست تو دهه‌های بعد هم حس می‌شد. سال 1979، «شکارچی گوزن» مایکل چیمینو اسкар بهترین فیلم رو گرفت؛ یه درام ضد جنگ که در واقع اسطوره‌های میهن‌پرستانه آمریکایی رو تقویت کرد و جنگ ویتنام رو نبرد آمریکایی‌های شجاع نشون داد. تو همون سال، «سالوادور» الیور استون که دخالت آمریکا تو کشورهای آمریکای لاتین رو نقد کرده بود، نادیده گرفته شد. 📽️ جوایز سینمایی اغلب بازتاب حال‌وهوای روز اجتماعن. سال 2019، «کتاب سبز» برنده اصلی شد؛ این فیلم دوستی یه موزیسین سیاه‌پوست و راننده سفیدپوستش رو روایت می‌کنه و به تنوع و شمول اجتماعی جواب داد، ولی به‌خاطر نگاه ساده‌انگارانه به نژادپرستی انتقاد گرفت. «مهتاب» هم که سال 2017 برد، یه درام ارزشمنده، ولی خیلیا بردش رو جبران کمپین #OscarsSoWhite و تلاش آکادمی برای نشون دادن پیشرفت دونستن. 🌟 عوامل سیاسی همیشه فشار مستقیم نیستن. سال 2004، «عزیز میلیون دلاری» کلینت ایستوود بهترین فیلم شد؛ داستانی درباره حق انتخاب مرگ آسان که با نگاه لیبرال هالیوود جور بود، ولی محافظه‌کارا رو عصبانی کرد. اینا نشون می‌ده تصمیمات آکادمی بیشتر از حال‌وهوای روز میاد تا ارزش هنری خالص. گل سرسبدش هم انتخاب «آرگو» تو سال 2012ه.
🌍 تبعیض سِنی تو نگاه آکادمی اسکار
🤔 آکادمی رو بیشتر به تبعیض سنی تو بخش بازیگری متهم می‌کنن. 📊 آمار نشون می‌ده بازیگرای مسن‌تر کمتر نامزد می‌شن و این عدالت انتخاب رو زیر سوال می‌بره. تو سه سال گذشته، از 25 فیلم نامزد بهترین فیلم، فقط دو تا نقش اصلی بالای 60 سال داشتن. 🎬 بازیگرای مسن‌تر، با وجود تجربه و مهارت، معمولاً زیر سایه جوون‌ترا می‌مونن. صنعت سینما همیشه رو مخاطب جوون تمرکز داشته و این تو موضوعات و شخصیت‌های فیلم‌ها پیداست. نتیجه‌ش اینه که نقش برای مسن‌ترا کمه و اگه باشه، آکادمی و منتقدا کمتر بهش توجه می‌کنن. 🌟 بازیگرای بااستعداد و پرتجربه اغلب بدون جایزه می‌مونن: لئوناردو دیکاپریو یه میم جهانی شد چون سال‌ها اسکار نبرد، و امسالم طرفدارا امیدوارن دمی مور حقشو بگیره. ⚡ ولی استثناهایی هم هست: آنتونی هاپکینز سال 2021 تو 83 سالگی برای «پدر» (The Father) اسکار بهترین بازیگر رو برد و مسن‌ترین برنده شد. اینا بیشتر استثنان تا قاعده.
🌍 جانبداری تو انتخاب
🎥 اسکار سالهاست با اتهام جانبداری تو انتخاب نامزدا و برنده‌ها روبه‌روئه. 📅 سال 2015، همه نامزدای بازیگری سفیدپوست بودن و هشتگ #OscarsSoWhite شبکه‌های اجتماعی رو پر کرد. کارگردانا و بازیگرا خواستار تحریم شدن و این مشکل به یه سال محدود نبود. 📊 آمار نشون می‌داد اقلیت‌های نژادی خیلی کمتر از سفیدپوستا نامزد می‌شدن. 🌍 صنعت سینما سال‌ها با حذف کار می‌کرد: خیلی از کارگردانا، نویسنده‌ها و بازیگرا حس می‌کردن آثارشون دیده نمی‌شه. مثلاً اسپایک لی تا 2019 و برای «بلک‌کلنزمن» اولین اسکارشو گرفت، با اینکه دهه‌ها قبل «کار درست را بکن» رو ساخته بود. یا آوا دوورنای که «سلما»ش، با اهمیت تاریخیش، تو بخش‌های کلیدی جا موند. 🎬 تو بخش بهترین کارگردانی هم مردا سال‌ها غالب بودن. کاترین بیگلو سال 2010 با «مهلکه» اولین زن برنده شد. تا 2024، فقط سه زن این جایزه رو گرفتن و درصد زنان نامزد هنوز خیلی پایینه. این روند تو فیلمنامه‌نویسی هم پیداست که مردا غالبن. 🌟 آکادمی با سهمیه‌ها و معیارای جدید برای تنوع سعی کرده اینو درست کنه. از 2024، فیلم‌های نامزد بهترین فیلم باید استانداردای نژادی، جنسیتی و اجتماعی رو داشته باشن، ولی این خودش یه نکته منفی شده. منتقدا می‌گن این کارا بیشتر واکنش به فشار عموميه تا تلاش واقعی برای تغییر. بدون بازنگری تو انتخاب و درک تنوع، این نامزدی‌ها فقط تشریفاتی می‌مونه و اتهام جانبداری همیشه همراه اسکاره.
🌍 داوران اسکار کیا هستن؟
🤔 آخر خط باید پرسید داورا کین؟ تو پشت صحنه سینما، شایعه‌ست که بعضیا تو آکادمی بدون دیدن همه فیلم‌ها رای می‌دن. 📅 سال 2014، هالیوود ریپورتر با یه عضو ناشناس مصاحبه کرد که گفت: من «12 سال بردگی» رو ندیدم؛ می‌خواستم ببینم، ولی نتونستم خودمو مجبور کنم. ⚡ ولی همون عضو بهش تو بخش بهترین فیلم رای داد، چون موضوعش مهم بود و بازتاب زیادی داشت. این اعترافا بی‌طرفی و شفافیت رای‌گیری رو زیر سوال می‌بره، چون داورا بر اساس سلیقه شخصی یا فشار اجتماعی رای می‌دن، نه لزوماً دیدن فیلم‌ها. این عدالت تو دادن جایزه رو خراب می‌کنه. 🌟 مارک هریس، منتقد سینما، تو نشریه ولچر نوشت: «اگه همه فیلمایی که بهشون رای می‌دینو نبینین، پایه جایزه‌ای که بر شایستگیه رو خراب می‌کنین.» خیلی از داورا افراد مسن‌تری‌ان که ممکنه به روندای جدید سینما کمتر رو بیارن. 📊 سال 2012، لس‌آنجلس تایمز نشون داد میانگین سنی داورا 62 سال و 94 درصدشون سفیدپوستن. این ترکیب می‌تونه به جانبداری و درک کم از تنوع تو سینمای امروز منجر بشه. آکادمی برای بروز کردن اعضا و شفافیت رای‌گیری کارایی کرده، ولی آیا اینا برای بی‌طرفی و عدالت تو انتخاب بهترین‌های سینما کافیه؟